Ney üflemeli çalgı grubunda yer alan kamıştan üretilen bir çalgı aletidir. Özellikle dini amaçla kullanılmaktadır. Dini müzikler, ilahiler ve törenlerde ney çalınır. Manevi bir özelliğe sahip olan ney, huzur verici bir sese sahiptir. Ney nedir sorusuna verilebilecek en iyi cevap, eşsiz benzersiz bir müzik aleti olduğudur.
Ney müzik aletinin ses tınısı diğer üflemeli çalgılardan çok farklıdır. Ney sesi, kişilerin ruhuna dokunduğu için dini amaçla kullanılmıştır. Tasavvuf edebiyatında da ney müzik aletinin yeri farklıdır. Neyin yapısı arka ve ön taraflarında çeşitli deliklerden oluşmasıdır. Ney çok uzun bir gövdeye sahiptir. Bu gövde üzerinde sıralı birçok delik yer almaktadır.
Ney enstrümanı üzerindeki delikler notaları oluşturur. Bu deliklerin açılıp kapatılmasıyla ney ses vermektedir. Farklı notalar, farklı tınıları oluşturur. İyi bir ney çalmanın sırrı, kaliteli bir neye sahip olmaktır. Arka kısımda buluna delik kolay çalmak açısından açılı biçimde sağa veya sola kaydırılabilir. Neyin ön yüzde altı adet delik yer alır. Bu deliklerin açılıp kapatılması ile sese yön verilir ve farklı notalar oluşturulur.
Ney Yapımı
Ney yapımı zor ve meşakkatli bir işlemdir. Neyin ana malzemesi kamıştır. Kamış bitkisi sıcak ve nemli bölgelerde yetişme özelliğine sahiptir. Ney ustaları, ney yapımına uygun olan kamışları özenle seçer. Onlara şekil vermek dikkat ve özen gerektiren bir iştir. Kaliteli ses veren bir neyin yapımı için kaliteli bir kamış kullanmak gerekir. Hatay ilinde yer alan Asi Nehri, kenarında bulundurduğu kamışlar ile ney yapımında uğrak noktası olmuştur.
Ney yapımında kamış üzerine açkı denen alet ile delikler açılır. Neyin iyi ses vermesi için dokuz boğumlu olması gereklidir. Boğum boyutlarının eşit olması iyi bir ses için hayati önem taşır. Bu tip kamışların bulunması çok zordur. Kaliteli bir neyin kamışı sarı renklidir. Bu kamışların lifleri sıkı bir yapıya sahiptir. Gövdesinin çok kalın olmaması, aşırı da ince olmaması gerekir. Boğumlar birbiriyle orantılı olmalıdır.
Ney Nedir Kısaca
Ney nedir kısaca bahsetmek gerekirse, dini müziklerde kullanılan ve tasavvuf edebiyatında sıkça bahsedilen bir enstrümandır. Ney çalmak güçlü ve kuvvetli bir nefes gerektirir. Neyden ses çıkarabilmek, herkesin yapabileceği bir şey değildir. Odaklanmak, çalışmak ne tüm nefesi toplamak gerekir. Kız ney denilen neyler ince ses çıkarır. Si ney olarak adlandırılan neyler ise en çok tercih edilen ney türüdür. Bu türler dışında birçok ney türü bulunmaktadır.
Neyden ses çıkarmanın zor olması, tasavvufi bir anlam taşımaktadır. Neyden ses çıkarmak başta zor gelse de nefes alıştırmaları ve uzun uğraşlar ile bu iş kolaylaşır. Neyde yedi adet delik bulunur. Bu yedi delik tasavvuf edebiyatında insandaki yedi bilinci simgeler.
Ney Nedir ve Özellikleri
Ney nedir ve özellikleri nelerdir sorusu ney severleri meraklandırmaktadır. Neyin çeşitli bölümleri bulunur. Başpare adı verilen kısım ney müzik aletinin ilk boğumunda yer alır. Bu bölüm üflemeye yarar. Başpare manda boynuzundan yapılır. Farklı ağaç türlerinden yapılanları da vardır. Ayrıca şimşir, fildişi gibi malzemelerden de yapılmaktadır. Neyin üçüncü boğumunda ise parazvane bulunur. Neyin zarar görmemesi için kullanılır. Üst ve alt kısımlarına takılır. Başparenin takılıp çıkarılırken neye zarar vermemesi için önemlidir. Bu kısım pirinçten veya gümüşten meydana gelir.
Ney çalmanın dini bir anlamı vardır. Ney üflemeli çalgılar grubunda özel bir yere sahiptir. Ney çalmak için sabırlı olmak ve kaliteli bir ney tercih etmek şarttır. Daha sonra düzenli bir çalışmayla iyi seviyede ney çalmak mümkündür.
